Buharlaştırma enstrümanları farklı şekil ve boyutlarda karşımıza çıkmaktadır. Uygulamanıza uygun olan cihazı seçmek için birden fazla faktör bulunmaktadır. Bu yazıda prosesinize ve uygulamanıza en uygun buharlaştırma ekipmanı seçmenize yardımcı olacak bilgileri paylaşıyor olacağım.

Geçtiğimiz günlerde yeni açılmış olan bir marketin süt ürünleri bölümünde en sevdiğim yoğurdu bulmaya çalışıyordum. Bu kadar çok fazla yoğurt seçeneğinin olması beni şaşırtmıştı. Aynı şekilde yoğurt boyutlarının farklılığı da çok şaşırtıcıydı. Çocuklar için 2 kaşıklık yoğurtlar, tatlı niyetine satılan meyveli yoğurtlar, standart boyutlarda olan yoğurtlar ve geniş aileler veya yoğurt severler için büyük boy yoğurtlar reyonda yerini almıştı.

Elbette alacağınız boyut yiyeceğiniz miktar ile doğru orantılıdır ancak seçeceğiniz paket başka faktörlere de bağlıdır. Eğer küçük paketleri tercih ederseniz tek seferde farklı lezzetler deneme şansınız olabilir. Aynı zamanda küçük paketler taşıma açısından da daha basittir. Kolayca işe veye seyahatlerinizde yanınıza alabilirsiniz. Büyük paketler ise fiyat performans açısıdan daha iyidir ve tabiki ambalaj açısından daha çevre dostudur, ya da yapmak istediğiniz tarifte yüksek miktarda yoğurt vardır siz de bu sebeple daha büyük paketlere yönelirsiniz.

Yoğurt için bu analizleri gerçekleştirdikten sonra aynı düşünme tarzını laboratuvar malzeme ve ekipmanlarına da uygulamanın oldukça önemli olduğunun kanaatına vardım. Rotary evaporatöre bakacak olursak bu düşünceler üzerinden bir değerlendirme yapmak oldukça mantıklı olur.

Öncelikle hangi seçeneklerimiz var onlara bakalım,

• Cam Fırın  (Glass ovens) – laboratuvarda sahip olabileceğiniz en basit evaporasyon enstrümanıdır. Cam fırınlar 5 ml ise 250 ml arasında buharlaştırma kapasitesine sahiptir. Tek seferde ancak bir proses gerçekleştirilir.
• Paralel Evaporasyon – bu evaporasyon enstrümanı 10 ml ile 500 ml arasındaki hacimli balonlarla çalışabilir. Adından da anlaşılacağı gibi hacime bağlı olarak 4 ile 96 numuna arasında paralel olarak çalışma gerçekleştirebilir.
• Laboratuvar Tipi Rotary Evaporatör – Bu sistemler 50ml ile 5L arasındaki hacimlerde çalışma gerçekleştirebilir. Eğer özel bir aksesuarınız yoksa tek seferde ancak bir proses gerçekleştirilir.
• Endüstriyel Tip Rotary Evaporatör – Piyasadaki en büyük rotary evaporatördür. 50 litre hacimli balonlarla çalışma imkanına sahiptir.

Eğer yoğurtları düşünecek olursanız paralel evaporasyon çoklu meyveli yoğurtlardır, laboratuvar tipi rotary evaporatör standart paketlerdir ve endüstriyel tip rotary evaporatörler en büyük paketlerdir. Eğer dolabınızda çürümeye bırakılacaksa en büyük paketi almanın bir anlamı yoktur. Sonuç olarak en büyük boy evaporatör her uygulamada kullanılamaz.

Gelin size uygulamanıza özel evaporasyon sistemlerinden bahsedeyim.

• Arge veya test laboratuvarlarındaki düşük miktarlı kıymetli numuneler – bu durumlarda kullanılacak en mantıklı sistemler paralel evaporasyon cihazlarıdır. Küçük hacimlerde çoklu buharlaştırma sağlarlar. Birden fazla numunenin çalışılmasından dolayı sadece fazla sonuç değil paralel olarak çalıştığınız için karşılaşabileceğiniz hataları da minimize eder.
• Yoğun çalışan Arge, test laboratuvarları, barlar, restoranlar – Standart laboratuvar tipi evaporasyon cihazı kimya laboratuvarlarının vazgeçilmezidir. Günümüzde barlarda ve restoranlarda da kullanımı oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu sayede barmenler kendi reçetelerini hassas evaporasyon ve vakum sayesinde oluşturabilirler.
• Doğal bileşikler üretim ve işleme tesisleri – Yüksek miktarda solventi geri kazanmak için endüstriyel tipte rotary evaporatörler idealdir. Bu sistemler 50L solventi geri kazanabilir ve istendiği taktirde otomasyonlu bir şekilde çalıştırılabilir.

Ek bir not olarak eğer köpüren numuneler ile çalışıyorsanız ancak laboratuvar tipi veya endüstriyel tipte rotary evaporatör ek bir köpük sensörü takılarak köpüğün tespit edilip distilasyon prosesinizin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.

Şimdi evaporasyon ile alakalı  tüm bilgilere sahipsiniz. Bu konu ile alakalı bir düşünceniz mi var? Fikirlerinizi ve yorumlarınızı bizimle paylaşmaktan çekinmeyin. Eğer favori yoğurdunuzu paylaşmak istiyorsanız bunu da yapabilirsiniz. Ben şimdi biraz donmuş yoğurt yemeye gidiyorum ancak Freeze Dryer’da dondurulmuş değil. Aslında ileriki denemeler ve yazılar için güzel bir fikir olabilir.

Görüşmek üzere!